Ελάτε να σας πω την ιστορία για τη μωβ ομπρέλα. Την ίδια ιστορία που διηγείται η γιαγιά Ελευθερία στους εγγονούς της Φίλιππο και Ορέστη όταν μένουν τα βράδια στο σπίτι της. Είναι μία ιστορία γεμάτη χιούμορ, χαρά, θλίψη και αγάπη. Μία ιστορία για τις πολύπλοκες σχέσεις μεταξύ των μεγάλων και των παιδιών. Μία ιστορία για την Ελευθερία, τα αδέλφια της, Νούλη και Σάκη και τον φίλο τους, Μπενουά. 

Η Ελευθερία ή Λέτρω ή πλασμώδιο του Λαβεράν, όπως την αποκαλούν τα αδέλφια της, είναι ένα δεκάχρονο κορίτσι όπου μένει μαζί με την οικογένεια της στο Μαρούσι και περνάει τις διακοπές της με επισκέψεις στην καλύτερή της φίλη, Βίτω. Λίγο πριν τον πόλεμο του 1940, ο κύριος Μαρσέλ, ο Γάλλος που ζει στο πάνω πάτωμα του σπιτιού τους, φιλοξενεί τον ανιψιό του Μπενουά, ο οποίος ζούσε στη Γαλλία μαζί με τους γονείς του. Ο Μπενουά είναι συνομίληκος των παιδιών και γρήγορα οι τέσσερίς τους γίνονται φίλοι. Τα παιδιά παίζουν μεταξύ τους, μαθαίνουν νέα πράγματα ο ένας στον άλλον και παράλληλα έχουν να αντιμετωπίσουν τις διάφορες εξελίξεις του πολέμου αλλά και την παράξενη συμπεριφορά των μεγάλων.

Η τριτοπρόσωπη αφήγηση περιστρέφεται συχνά γύρω από τις σκέψεις τις Ελευθερίας. Η Άλκη Ζέη, χρησιμοποιώντας τη "φωνή" ενός δεκάχρονου κοριτσιού, παρουσιάζει και παράλληλα σχολιάζει τα κοινωνικά στερεότυπα της τότε εποχής, ασκώντας είτε έμμεσα είτε άμεσα κριτική στις αντιλήψεις του τότε. Η Ελευθερία, η οποία είναι αρκετά ώριμη και ευσυνείδητη για την ηλικία της, συχνά κατακλύζεται από διάφορες ερωτήσεις, που αφορούν τα όσα συμβαίνουν γύρω της. Γιατί εκείνη πρέπει να βοηθάει τη μητέρα της, ενώ τα αδέλφια της κάθονται και παίζουν; Γιατί δε μπορεί να γίνει δικηγόρος όταν μεγαλώσει ή να σπουδάσει όπως τα αδέλφια της στο μέλλον; Γιατί ο πατέρας της δε μπορεί να είναι το ίδιο χαμογελαστός και πρόσχαρος με τον θείο Μίλτο; 

Παρόλα αυτά, η συγγραφέας δε στάθηκε μόνο στην κριτική της Ελλάδας του τότε. Στον πρόλογο και στον επίλογο παρουσιάζει μέσω της σχέσης της Ελευθερίας και των εγγονών της, τη διαφορά του τότε με του τώρα, υπογραμμίζοντας τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί με το πέρασμα των χρόνων. Η Ελευθερία γνωρίζει ότι οι καιροί έχουν αλλάξει αλλά της είναι δύσκολο να κατανοήσει πώς μπορούν ο Φίλιππος και ο Ορέστης να διασκεδάζουν με τα ηλεκτρονικά τους παιχνίδια ενώ έχουν την πλάτη τους γυρισμένη ο ένας στον άλλον. Ο επίλογος του βιβλίου θίγει με καυστικό και συνάμα, συγκινητικό τρόπο αυτό το θέμα και καθώς τον διάβαζα, μού έφερε δάκρυα στα μάτια. 

Τα βιβλία της Άλκης Ζέη παραθέτουν συχνά ορισμένα σχόλια σχετικά με τις παλαιότερες αντιλήψεις στην Ελλάδα. Ωστόσο, στο συγκεκριμένο βιβλίο, η συγγραφέας εκφράζει ευθέως την τοποθέτησή της πάνω σε αυτές. Δεν επιχείρησε να δαιμονοποιήσει την Ελλάδα του τότε, αλλά αρνείται να αποδεχτεί τις σεξιστικές και στερεοτυπικές πεποιθήσεις που κυριαρχούσαν εκείνη την περίοδο. Χάρηκα που έβλεπα ότι η αγαπημένη μου συγγραφέας έδωσε "φωνή" σε πολλές από τις δικές μου σκέψεις σχετικά με την πιο παραδοσιακή κοινωνία. Εννοείται πως η παράδοση αποτελεί στοιχείο του πολιτισμού, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και κάθε χώρας γενικότερα. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί το γεγονός ότι με την πάροδο των χρόνων, η κοινωνία εξελίσσεται και ό,τι θεωρούνταν αποδεκτό παλιότερα, δε σημαίνει ότι θα αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο. 

Στο βιβλίο δίνεται μεγάλη έμφαση στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, όσον αφορά τη φιλία και την οικογένεια. Οι αυστηρές σχέσεις μεταξύ των γονιών και των παιδιών, η σχέση της Ελευθερίας με τα αδέλφια της και η φιλία των παιδιών περιγράφονται με απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο ενώ συμβάλλουν στην εμβάθυνση των χαρακτήρων. Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιαζόταν η φιλία των τριών παιδιών ήταν τόσο αγνός (ειδικά μεταξύ της Ελευθερίας και του Μπενουά). Η παιδική τους αθωότητα και αγάπη ήταν αρκετή για να μου ζεστάνει την καρδιά, κάνοντάς με να νιώθω κι εγώ σαν ένα μικρό παιδί. 

Όλοι οι χαρακτήρες είναι γραμμένοι με ρεαλιστικό και καλογραμμένο τρόπο. Η Άλκη Ζέη απέδειξε για ακόμη μία φορά ότι μπορεί να σκιαγραφήσει πρόσωπα με πολύπλοκες προσωπικότητες. Τόσο τα παιδιά, όσο και οι μεγάλοι έχουν ορισμένα διαφορετικά γνωρίσματα και αντιδρούν διαφορετικά σε ορισμένες καταστάσεις. Η παιδική αφέλεια και αθωότητα, από τη μία μεριά και περίπλοκος κόσμος των μεγάλων, από την άλλη,"συγκρούονται" μεταξύ τους. Το βιβλίο αποδίδει με άκρως ενδιαφέρον και παραστατικό κόσμο τον ψυχισμό των μεγάλων. Παρουσιάζει τους δικούς τους αγώνες και τις δικές τους ανησυχίες, χωρίς όμως να δικαιολογεί τα λάθη τους. Ο πατέρας των παιδιών, για παράδειγμα, αποτελεί προϊόν της τότε κοινωνίας των στερεοτύπων και το βιβλίο υπογραμμίζει συνεχώς τη λανθασμένη του στάση απέναντι στους άλλους. Παρόλα αυτά, συχνά έπιανα τον εαυτό μου να αναλύει και να κατανοεί (εν μέρει) τη συμπεριφορά του και τις ανησυχίες που τον διακατέχουν και αν και δεν ήταν ο αγαπημένος μου χαρακτήρας, ήταν σίγουρα ένα από τα πρόσωπα που μου κέντρισε το ενδιαφέρον.

Αγάπησα τους παιδικούς ήρωες της συγγραφέως. Η Ελευθερία με την παιδική της αφέλεια αλλά και την ωριμότητα που την διακατέχει παρά την ηλικία της, ο Νούλης και ο Σάκης με τις σκανταλιές τους και τα καμώματά τους και ο Μπενουά με τις γνώσεις του και την πρόσχαρή του συμπεριφορά, όλοι τους με έκαναν να νιώθω ότι βρισκόμουν ανάμεσα σε αληθινά πρόσωπα. Γελούσα μαζί τους, θύμωνα μαζί τους και στενοχωριόμουν μαζί τους. Γνωρίστηκα και δέθηκα μαζί τους και κάθε φορά που έβλεπα πόσο λίγο μου απέμενε μέχρι να τελειώσω την ανάγνωση, ένιωθα λύπη που θα έπρεπε να τους "αποχαιρετήσω".

Φυσικά δε μπορούσα να μη μιλήσω για τη γραφή της Άλκης Ζέη. Η απλή και λιτή γραφή της περικλείει πολλά συναισθήματα, συνδυάζοντας με αξιοσημείωτο τρόπο τις χαρούμενες κι ανάλαφρες στιγμές, με τις πιο "βαριές". Οι παραστατικές περιγραφές αποδίδουν με περισσότερη ζωντάνια τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στο βιβλίο, ενισχύοντας τη φαντασία του αναγνώστη, δίνοντάς του την εντύπωση ότι όλα όσα διαβάζει, συμβαίνουν μπροστά του. Όπως και στα άλλα της βιβλία, έτσι και σε αυτό περικλείονται πολλά συναισθήματα στην ανάλαφρη γραφή της συγγραφέως. Χαρά, θυμός, αγωνία, θλίψη, αγάπη... Χωρίς να χρησιμοποιεί ιδιαίτερα επιτηδευμένο λεξιλόγιο, αλλά με φροντισμένο, η Άλκη Ζέη κατάφερε να μεταδώσει πολλά συναισθήματα στις γραμμές του βιβλίου. Με έκανε να γελάσω, να θυμώσω, να προβληματιστώ, να κλάψω. Γράφει με ζωντάνια για μία άλλη εποχή και προπάντων, για τους ανθρώπους που έζησαν εκείνη την περίοδο καθώς και την τότε κοινωνία. Τα ιστορικά γεγονότα περιπλέκονται με τη φαντασία και μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, παρουσιάζεται η ελληνική κοινωνία του '40 αλλά και η ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, της οικογένειάς της και των φίλων της. 

Θα μπορούσα να μιλάω ώρες ολόκληρες για αυτό το βιβλίο και πιστεύω πως όλοι αξίζουν να του δώσουν μία ευκαιρία. Είμαι πολύ χαρούμενη που το διάβασα σε αυτή την ηλικία, καθώς θεωρώ ότι αν το διάβαζα πιο μικρή, δε θα εκτιμούσα το συγγραφικό ταλέντο της Άλκη Ζέη και τα μηνύματα που ήθελε να περάσει όπως τώρα. Με συγκίνησε και παράλληλα με γέμισε με νοσταλγία και τρυφερότητα. Η Άλκη Ζέη με τον τρόπο που εκείνη ήξερε καλύτερα, περνάει σημαντικά μηνύματα για τα δύο φύλα, την οικογένεια και την αξία της φιλίας και της παιδικής ηλικίας. Διαβάστε την ιστορία της μωβ ομπρέλας και ελπίζω ότι θα το αγαπήσετε όσο το αγάπησα κι εγώ.