Wat een goed geschreven boek. In 't Hooge Nest volgen we de bewoners van het onderduikadres 't Hooge Nest gecentreerd rondom de zussen Janny en Lien Brilleslijper. We lezen hoe ze in het huis gekomen zijn, hoe het leven daar was en hoe zij verraden en gedeporteerd werden. Het is een bijzonder verhaal met daarin gesloten veel verhalen van mensen die geleden hebben, die de oorlog juist wel of juist niet overleefden. We krijgen verhalen over allerlei personen en groepen die onbaatzuchtig direct in verzet schoten en hun medemens te hulp schoten, en ook over mensen die dat te spannend vond, en over hoe grote delen van de rijke elite in het westen van het land vooral voor zichzelf koos en zich al snel lieerde met de bezetter. We lezen over hoe de NSB en de Duitsers opereerden en wat daarvan merkbaar en voelbaar was.

Voordat je begint met lezen is het goed om te weten dat Van Iperen dicht bij de feiten van de gebeurtenissen probeert te blijven. Daarmee is het zeker in het begin niet zozeer geschreven als een roman. Niet vanuit het perspectief van de zussen, maar vanuit het perspectief van haar als de 'onderzoeker'. Belevingen/emoties die benoemd worden komen veelal uit daadwerkelijke geschreven herinneringen van de personen in dit boek, gesprekken met hun nabestaanden, en andere bronnen. Daarmee is het in het begin even wennen, maar al snel leest het boek als een trein. En voor mij was de spanning die men ervoer en de pijn en het ongeloof bij verschillende gruwelijke gebeurtenissen erg voelbaar.

Ik heb enorme waardering voor Van Iperen dat ze zoveel moeite heeft gestoken in het onderzoeken en verkennen wat het verhaal is van de familie Brilleslijper en de onderduikers in 't Hooge Nest. En dan ook nog zo'n mooi, leesbaar en ontroerend verhaal ervan maken.

Een ding dat mij tijdens het wat stoorde was de manier waarop de familie Frank (van het Achterhuis) door het verhaal geweven werd. Het voelde voor mij wat alsof ze steeds genoemd moesten worden om dit verhaal meer waarde te geven, omdat iedereen hen kent. Alsof dit verhaal zonder 'name dropping' minder relevant zou zijn. Terwijl het zo'n waardevol en belangrijke verzameling verhalen is. Met hoe het verhaal zich later ontwikkelt en ook met de toelichting die van Iperen geeft op haar onderzoek voor dit boek kan ik het echter beter plaatsen en past het ook goed.

Samengevat een aanrader. Ik vind het belangrijk om af en toe herinnerd te worden aan de gruwelijkheden van deze tijd en ook de mooie dingen waartoe mensen dan in staat zijn geweest als tegenbeweging. Altijd een goede aanleiding om nog eens dankbaar te zijn voor heel veel dingen en te beseffen wat de belangrijke dingen in het leven zijn. Dit boek nodigt wat mij betreft daartoe bijzonder uit.