Scan barcode
ayla_derammelaere's reviews
130 reviews
Dienaar van het Keizerrijk by Raymond E. Feist
adventurous
emotional
hopeful
inspiring
mysterious
reflective
relaxing
fast-paced
- Plot- or character-driven? A mix
- Strong character development? Yes
- Loveable characters? Yes
- Diverse cast of characters? Yes
- Flaws of characters a main focus? It's complicated
4.5
Dochter van het Keizerrijk by Raymond E. Feist, Janny Wurts, Richard Heufkens
adventurous
emotional
funny
hopeful
inspiring
lighthearted
relaxing
fast-paced
- Plot- or character-driven? A mix
- Strong character development? Yes
- Loveable characters? Yes
- Diverse cast of characters? Yes
- Flaws of characters a main focus? It's complicated
4.5
Eat Thy Neighbour: A History of Cannibalism by Mark P. Donnelly, Daniel Diehl
The writers of this book have an incredible way of writing : you start reading and get sucked into it.
The first chapters tell us about the history of cannibalism and about the differences of reasons why people (or complete societies) ate other humans.
The last chapter is dedicated to tell us unique stories of single cannibals.
I had written an entire review with quotes but due to a wrong click, that review dissappeared.
dark
informative
reflective
tense
fast-paced
5.0
The writers of this book have an incredible way of writing : you start reading and get sucked into it.
The first chapters tell us about the history of cannibalism and about the differences of reasons why people (or complete societies) ate other humans.
The last chapter is dedicated to tell us unique stories of single cannibals.
I had written an entire review with quotes but due to a wrong click, that review dissappeared.
Hans Christian Andersen: Classic Fairy Tales by Hans Christian Andersen
emotional
funny
hopeful
inspiring
lighthearted
reflective
relaxing
medium-paced
- Plot- or character-driven? N/A
- Strong character development? N/A
- Loveable characters? Yes
- Diverse cast of characters? N/A
- Flaws of characters a main focus? N/A
4.0
The Yellow Wallpaper by Charlotte Perkins Gilman
The editor claims some of the story can be based on the experiences if Charlotte Perkins herself, since she had depressive feelings but it really doesn't matter : this short story is one of the best and most intruiging stories I have ever read.
We follow 3 months in the life of a young woman who is married to a doctor and just had a baby. They rented a house on the countryside during the summer to help her.gey rid of her depressive feelings.
In our days, this makes us think about a postpartum deppresion. But following the story, a postpartum depression is not the correct diagnosis.
John (=her husband) doesn't really believe she is sick, she just needs to rest and don't use any of her intellectual skills, so no writing.
The bedroom they occupy used to be the nursery and has yellow wallpaper. Charlotte is not happy with this room, especially not with the strange colour the wallpaper has.
John needs to go more and more often to the city to help his patients, leaving Charlotte all by herself. His sister is there to accompany her but leaves her by herself most of the time. The more time Charlotte spents in her room, the more fixated she becomes on the wallpaper. We know that her child is in the house as well but besides her writing loving words about her child, she never tells us if she goes to visit.
After a couple of weeks/months, Charlotte is convinced the pattern on the wallpaper changes depending on the light. She sees upside-down eyes in and drawings of fungi. John however, believes his wife is getting better : in his mind, she rests a lot ; he doesn't realize she barely sleeps but is continiously following the pattern of the wallpaper, trying to figure out its meaning.
One night, Charlotte sees the paper moving. When she goes out of bed to explore this, she notices that the shape behind the first layer of paper, is that of a woman, trying to escape the paper. Charlotte laughs, knowing the woman will never escape.
When her time her is becoming limited, she knows she has only a few days to figure it out. She now barely sleeps and paranoia kicks in : she notices her husband and his sister looking at her and talking about her. She knows she needs to hurry.
Suddenly, Charlotte understands : all the eyes on the wallpaper are heads of the woman (eyes are a sign of paranoia) : when trying to escape at night by pushing her head through the lines on the wallpaper, the lines cut of one of the heads and it stumbles somewhere on the paper, leaving the woman to keep creeping to another spot.
During the daytime, Charlotte now also sees the woman creeping around on the domain of the house. She feels pitty for her since she can not have contact with anyone and is forced to keep creeping, feeling shamed.
During the last day, Charlotte's psychoses comes to it full size : she has pulled of as much of the wallpaper as she could as she knows that she was the woman trapped behind it. To make sure the moonlight will trap her again, she destroyes the paper. She locks her bedroom door to not be disturbed when creeping through the room, exploring what there is to see. She sees a pattern on the bottom of the remains of the wallpaper and follows it all through the room, creeping. When John finally makes his way to their bedroom, he faints when he sees his 'healthy' wife creeping all over the floor. She tries to explain that she will not go back behind the wallpaper, continiously creeping around the room and over the body of her fainted husband, unable to take a different route or to stop.
The reason why this story is so amazing, for me, is because it all sounds logical in the beginning. We can understand what it feels like to be overwhelmed by life and/or having sad feelings bringing us down and draining our energy.
Only little by little we start to notice her obsession with the wallpaper. At this stage, she still tries to find help with her husband but he 'doesn't believe in anything that isn't visible'. When her mind retreats even more, she stops sharing her thoughts and (probably) transfers her feelings of paranoia to her husband and his sister. She lies to them and hides her ideas and thoughts.
With no one left to correct her way of thinking, no one to bring her back to reality, the psychoses grows and grows until it ends with her loosing herself completly and transferring who she is to a made-up persona. She no longer is Charlotte, who came there to rest and heal. She now is the woman who was trapped in a room where she didn't want to be, escaped with the help of a stranger and following the logics and patterns only she can see by creeping over the floor.
This story is such a beautiful way of explaining how our minds (try to) flee from reality when we don't want the life we are living (choosen or not). She feels herself being trapped in a house, in a marriage, in a parenthood that takes away the one thing she loves : writing. A married woman, and definitly a married mother, should only focus on her family. So instead of being the wealthy mother and wife of a doctor, she becomes the creeping woman who escaped her prison to follow a path only she can see.
adventurous
emotional
inspiring
mysterious
reflective
tense
fast-paced
- Plot- or character-driven? Character
- Strong character development? Yes
- Loveable characters? Yes
- Diverse cast of characters? Yes
- Flaws of characters a main focus? It's complicated
5.0
The editor claims some of the story can be based on the experiences if Charlotte Perkins herself, since she had depressive feelings but it really doesn't matter : this short story is one of the best and most intruiging stories I have ever read.
We follow 3 months in the life of a young woman who is married to a doctor and just had a baby. They rented a house on the countryside during the summer to help her.gey rid of her depressive feelings.
In our days, this makes us think about a postpartum deppresion. But following the story, a postpartum depression is not the correct diagnosis.
John (=her husband) doesn't really believe she is sick, she just needs to rest and don't use any of her intellectual skills, so no writing.
The bedroom they occupy used to be the nursery and has yellow wallpaper. Charlotte is not happy with this room, especially not with the strange colour the wallpaper has.
John needs to go more and more often to the city to help his patients, leaving Charlotte all by herself. His sister is there to accompany her but leaves her by herself most of the time. The more time Charlotte spents in her room, the more fixated she becomes on the wallpaper. We know that her child is in the house as well but besides her writing loving words about her child, she never tells us if she goes to visit.
After a couple of weeks/months, Charlotte is convinced the pattern on the wallpaper changes depending on the light. She sees upside-down eyes in and drawings of fungi. John however, believes his wife is getting better : in his mind, she rests a lot ; he doesn't realize she barely sleeps but is continiously following the pattern of the wallpaper, trying to figure out its meaning.
One night, Charlotte sees the paper moving. When she goes out of bed to explore this, she notices that the shape behind the first layer of paper, is that of a woman, trying to escape the paper. Charlotte laughs, knowing the woman will never escape.
When her time her is becoming limited, she knows she has only a few days to figure it out. She now barely sleeps and paranoia kicks in : she notices her husband and his sister looking at her and talking about her. She knows she needs to hurry.
Suddenly, Charlotte understands : all the eyes on the wallpaper are heads of the woman (eyes are a sign of paranoia) : when trying to escape at night by pushing her head through the lines on the wallpaper, the lines cut of one of the heads and it stumbles somewhere on the paper, leaving the woman to keep creeping to another spot.
During the daytime, Charlotte now also sees the woman creeping around on the domain of the house. She feels pitty for her since she can not have contact with anyone and is forced to keep creeping, feeling shamed.
During the last day, Charlotte's psychoses comes to it full size : she has pulled of as much of the wallpaper as she could as she knows that she was the woman trapped behind it. To make sure the moonlight will trap her again, she destroyes the paper. She locks her bedroom door to not be disturbed when creeping through the room, exploring what there is to see. She sees a pattern on the bottom of the remains of the wallpaper and follows it all through the room, creeping. When John finally makes his way to their bedroom, he faints when he sees his 'healthy' wife creeping all over the floor. She tries to explain that she will not go back behind the wallpaper, continiously creeping around the room and over the body of her fainted husband, unable to take a different route or to stop.
The reason why this story is so amazing, for me, is because it all sounds logical in the beginning. We can understand what it feels like to be overwhelmed by life and/or having sad feelings bringing us down and draining our energy.
Only little by little we start to notice her obsession with the wallpaper. At this stage, she still tries to find help with her husband but he 'doesn't believe in anything that isn't visible'. When her mind retreats even more, she stops sharing her thoughts and (probably) transfers her feelings of paranoia to her husband and his sister. She lies to them and hides her ideas and thoughts.
With no one left to correct her way of thinking, no one to bring her back to reality, the psychoses grows and grows until it ends with her loosing herself completly and transferring who she is to a made-up persona. She no longer is Charlotte, who came there to rest and heal. She now is the woman who was trapped in a room where she didn't want to be, escaped with the help of a stranger and following the logics and patterns only she can see by creeping over the floor.
This story is such a beautiful way of explaining how our minds (try to) flee from reality when we don't want the life we are living (choosen or not). She feels herself being trapped in a house, in a marriage, in a parenthood that takes away the one thing she loves : writing. A married woman, and definitly a married mother, should only focus on her family. So instead of being the wealthy mother and wife of a doctor, she becomes the creeping woman who escaped her prison to follow a path only she can see.
Emile, of: Over de opvoeding by Jean-Jacques Rousseau, Anneke Brassinga, Jeanne-Marie Noël
Dit boek is allesbehalve wat ik verwacht had. Ik had gedacht een filosofisch boek over de opvoeding te lezen maar kreeg, integendeel, een utopische roman te lezen. Het boek leest heel vlot en Rousseau heeft wel meerdere aandachtspunten naar voren gebracht waar ik het (on)eens mee kan zijn.
In het voorwoord van het boek, geschreven door de vertalers, werd aangegeven dat de drukkers uit die tijd, ethische problemen hadden met het uitbrengen van dit boek en sommigen het onder een pseudoniem uitbrachten. Het verder ik kwam in het boek, hoe meer ik hun weigerachtigheid begreep (als je het boek leest met de geloofsuitingen uit de 17e/18e eeuw).
Rousseau gaat uit van een natuurmens die solitair leeft, in een wereld waarin een overvloed bestaat aan de dingen die hijzelf nodig heeft waardoor er geen 'bezit' bestaat. Dit is een utopisch beeld : er is nooit een permanente overvloed aan voedsel geweest ; als de mens solitair had geleefd, was hij al lang uitgestorven door enerzijds hongerige dieren die de mens een makkelijke prooi zouden vinden en anderzijds de moeite die het de natuurmens zou kosten om een partner te vinden.
De natuurmens levend in de utopie heeft natuurlijk andere noden en belangen (en bijgevolg andere karaktereigenschappen) dan de mens levend in een samenleving, in een wereld waar voedsel tijdens bv de winter, een schaarste is en het verdedigen van een voedselbron het verschil tussen leven en dood uit kan maken.
Dit alles leidt tot de persoonlijkheid die Rousseau voor z'n Emile kiest.
Het begin van het misbruik van het eigendom, begint volgens Rousseau eens iemand in een samenleving meer bezit heeft dan hij nodig heeft voor z'n eigen voortbestaan. Diegene kan z'n soortgenoten onderwerpen tot afhankelijkheid omdat hijzelf het rijkst is aan ruilbare waar.
"Alleen wie voor z'n zelfbehoud niet de noodzaak kent anderen iets af te nemen en bij wie daardoor alle passende eigenschappen harmonieus ontwikkeld zijn - nooit uitgeput door overmatige inspanning, nooit ingeslapen door ledigheid - kan een goed en maatschappelijk mens zijn." - Jean-Jacques Rousseau
"Alles is goed zoals het uit handen van de Schepper komt, alles raakt verdorven in handen van de mens. De mens dwingt de ene akker de oogst van een ander voort te brengen, de ene boom de vruchten van een andere te dragen ; hij vermengt en verwart alle klimaten, elementen en seizoenen ; hij verminkt z'n hond, z'n paard, z'n slaaf ; hij brengt alles tegen de keer, hij maakt alles verwrongen, hij houdt van afwijkingen en monsters ; niets is hem goed genoeg zoals de natuur het heeft gemaakt, zelfs de mens niet, die hij wenst te drillen als een dressuurpaard en te modelleren naar het hem het beste uitkomt, als een leiboom in z'n tuin." - Jean-Jacques Rousseau
"De opvoeding wordt ons gegeven door de natuur of de mens of de noodzaak. De opvoeding door de natuur bestaat uit een inwendige ontwikkeling van onze vermogens en organen ; de opvoeding door de mens leert ons gebruik te maken van deze ontwikkeling ; en de opvoeding door de noodzaak bestaat uit de ervaring die wij zelf verwerven aan objecten die onze gevoelens en zintuigen raken (= 3 leermeesters). Als deze 3 in een leerling met elkaar in strijd zijn, wordt hij slecht opgevoed en zal hij nooit in harmonie met zichzelf verkeren ; als ze in een leerling alle 3 op hetzelfde gericht zijn en dezelfde functie hebben, zal hij rechtstreeks op z'n doel afgaan en daarnaar leven. Alleen zo'n leerling wordt goed opgevoed... Omdat de 3 soorten opvoeding alleen in goed samenspel een volmaakt geheel kunnen vormen, moeten op de ene soort die buiten onze macht ligt (= de natuur) de beide andere worden afgestemd." - Jean-Jacques Rousseau
-> ik vind het intrigerend om een dergelijk 'moderne' manier van denken terug te vinden in een boek geschreven vele eeuwen geleden. Vooral als je je bedenkt dat zovele instellingen (bv de kerk) overtuigd was van het feit dat je iemand kon leren (lees : dwingen) om iemand te worden die hij/zij niet is.
Rousseau realiseert zich dat er een probleem is met hoe kinderen huidig opgevoed worden, er een probleem is met hoe moeders met hun kinderen omgaan (wel of geen borstvoeding geven) en dat dit alles leidt tot een maatschappij met problemen. Hij besluit een boek uit te geven waarin hij beschrijft hoe kinderen horen opgevoed te worden (ook al heeft hij zelf al z'n kinderen te vondeling gelegd) en dit zal leiden tot een optimaal mens die de samenleving kan verheffen.
"Sinds de moeders hun voornaamste plicht verzaken en hun kinderen niet meer willen zogen, heeft men de kinderen moeten toevertrouwen aan de zorg van andere geronselde vrouwen, die moeder worden over vreemde kinderen voor wie de voorspraak van de natuur niet geldt, zodat deze vrouwen zo min mogelijk zorg en moeite aan hen willen spenderen. Een kind dat in vrijheid opgroeit, zou men voortdurend in het oog moeten houden, maar als het kind strak in windselen is gesnoerd, kan men het in een hoek gooien zonder zich nog om z'n gekrijs te bekommeren." - Jean-Jacques Rousseau
"Laat de vrouwen weer moeders worden en weldra zullen de mannen weer vaders en echtgenoten zijn... Alles komt voort uit deze eerste ontaarding (= moeders die hun eigen kinderen niet meer zogen) : de hele morele orde wordt verstoord, in alle harten wordt de natuur verstikt, de echtgenoot ontbeert de trouw die hem de roerende aanblik van een ontluikend gezin kan doen voelen en die bij vreemden eerbied had kunnen wekken, een moeder die men niet door haar kinderen omringd ziet, wekt minder respect, huiselijkheid bestaat niet meer, de banden des bloeds worden niet meer door gewoonte gesterkt, er zijn geen vaders en moeders meer, geen kinderen, broers of zusters." - Jean-Jacques Rousseau
"Wie niet in staat is de vaderlijke plichten te vervullen, heeft geen recht op vaderschap. Armoede noch beslommeringen noch valse schaamte ontheffen een vader van de plicht z'n kinderen te onderhouden en zelf op te voeden." - Jean-Jacques Rousseau
Rousseau 'vindt zelf een kind uit' : Emile is een fictief kind, die hij alles leert vanuit z'n eigen opvoedingsmethode maar over die methode komen we weinig te weten : Rousseau geeft aan dat we een kind enkel moeten leren waar hij/zij aan toe is maar we kunnen nergens een overzicht terugvinden over welk soort onderwerpen we wel en welke we niet aan mogen snijden. Veel zaken waar ik geen problemen mee verwacht (zoals het (voor-)lezen van fabels) mogen volgens Rousseau pas vanaf een latere leeftijd (puberteit) aangeleerd worden want een kind kan dit onvoldoende begrijpen.
Daarnaast is het ook niet verwonderlijk dat Rousseau's 'vernieuwende' opvoedingsmethode het verwachte resultaat levert : alles in het boek is fictief, dus ook de reacties van Emile ; self-fulfilling prophecy dus.
"Ik zou dus geen ziekelijk, zwak kind onder mijn hoede nemen, al kon hij 80 worden. Ik wens geen leerling die zichzelf en anderen nooit tot nut zal kunnen zijn, wiens enige zorg z'n eigen voortbestaan is en wiens lichaam de opvoeding van de ziel in de weg staat." - Jean-Jacques Rousseau
"Het is meer van belang hem (= Emile) te leren leven dan hem voor de dood te behoeden." - Jean-Jacques Rousseau
"Bemin de kindertijd ; gun het kind z'n spel, z'n plezier, z'n goedaardig instinct. Wie van u heeft niet soms getreurd om die tijd, waarin de lach altijd op de lippen is, de ziel altijd vrede heeft ?... Bereid u geen berouw door hun de weinige momenten te ontnemen die de natuur hun geeft ; zorg dat ze, zodra ze vreugde kunnen scheppen in hun bestaan, er ten volle van genieten ; zorg dat ze niet sterven zonder het leven te hebben geproefd, op welk uur God hen ook tot zich roept." - Jean-Jacques Rousseau
"Hij (=de baby) spreekt maar 1 taal omdat hij als het ware maar 1 soort ongemak kent : doordat z'n organen nog onvolgroeid zijn, kan hij de verschillende gewaarwordingen niet onderscheiden ; alle kwalen wekken bij hem maar 1 soort pijn... Het huilen van kinderen is eerst nog een verzoek : als men niet oppast, wordt het algauw een bevel ; in het begin vragen ze slechts om hulp, uiteindelijk gaan ze bevelen. Zo ontstaat uit hun eigen zwakheid allereerst het besef van hun afhankelijkheid maar daarna de notie van heerschappij en macht ; dat idee wordt niet door hun behoeften maar door onze dienstbaarheid gevoed." - Jean-Jacques Rousseau
"De enige manier om deze gewoonte (= huilen van een baby) te verhelpen of te voorkomen, is geen enkele aandacht aan het gehuil te schenken. Niemand doet graag moeite voor niets, ook een kind niet. Hij is vasthoudend in z'n pogingen, maar als u langer z'n koppigheid kunt verduren dan hij kan volhouden, dan geeft hij het op en probeert het nooit meer. Zo bespaart u hem gehuil en went u hem eraan alleen tranen te vergieten als de nood hem dwingt." - Jean-Jacques Rousseau
"Elk gevoel van ongemak gaat onomkoombaar gepaard met het verlangen zich ervan te kunnen bevrijden ; elk idee van plezier gaat onontkoombaar gepaard met het verlangen ervan te genieten ; elk verlangen veronderstelt een gemis en elk gemis dat een mens voelt is pijnlijk ; ons ongeluk schuilt dus in de wanverhouding tussen onze verlangens en onze vermogens. Een zintuiglijk wezen wiens vermogens z'n verlangens zouden evenaren, zou in absolute zin gelukkig zijn." - Jean-Jacques Rousseau
-> dit wordt uiteindelijk het doel van Rousseau's opvoeding
"De waarlijk vrije mens wil alleen wat hij kan en doet wat hij wil." - Jean-Jacques Rousseau
"Als hij (= Emile) niet gelooft in uw goedheid, zal hij weldra slecht worden ; als hij gelooft in uw zwakheid, zal hij weldra koppig worden. Het is van belang hem wat u niet wilt weigeren, altijd op het eerste teken toe te staan. Wees niet gul met uw weigeringen maar herroep ze nooit." - Jean-Jacques Rousseau
".. het is mij veel liever dat hij (= Emile) smekend vraagt "doe dat" dan dat hij beveelt "ik verzoek u". Niet op de term die hij gebruikt, ben ik bedacht maar op de betekenis die hij eraan geeft." - Jean-Jacques Rousseau
"U moet minder rekening houden met de woorden die hij (= het kind) spreekt dan met het motief dat hem doet spreken. Deze waarschuwing, die tot nu toe niet zo dringend noodzakelijk was, wordt van het allergrootste belang zodra het kind het redeneren begint te leren." - Jean-Jacques Rousseau
"Ik heb reeds gezegd dat uw kind niet iets moet krijgen omdat hij erom vraagt maar alleen omdat hij het nodig heeft, dat hij nooit iets moet doen uit gehoorzaamheid maar louter uit noodzaak. De woorden 'gehoorzamen' en 'bevelen' zullen in z'n vocabulaire dus niet mogen voorkomen en de woorden 'plicht' en 'verplichting' nog minder ; maar de woorden 'kracht', 'noodzaak', 'onmacht' en 'dwang' moeten er een grote plaats innemen." - Jean-Jacques Rousseau
"Aangezien alles het menselijk begrip bereikt door middel van de zintuigen, is de eerste vorm van menselijke rede een zintuiglijke rede ; deze is de grondslag voor de intellectuele rede. Onze eerste leermeesters in de filosofie zijn onze voeten, handen en ogen. Als dat alles door boeken wordt vervangen, dan leren we niet onze rede te hanteren maar dan leren we ons te bedienen van andermans rede ; dan leren we veel te geloven en nooit iets te weten." - Jean-Jacques Rousseau
"Stel vragen die hij (= het kind) bevatten kan en laat hem het antwoord zoeken ; hij wete nooit iets doordat hij het van u heeft gehoord, hij wete alleen iets omdat hij het zelf heeft begrepen ; het is de bedoeling dat hij de wetenschap uitvindt in plaats van haar te leren." - Jean-Jacques Rousseau
-> dit wordt de manier waarop Rousseau 'les' geeft : hij laat Emile de wereld vrij verkennen en 'probeert' samen met Emile die problemen aan te pakken en op te lossen, hij zal Emile zelf geen antwoorden geven.
"Aangezien de mensen zich meer vergissen naarmate ze meer weten, is onwetendheid de enige manier om vergissingen te voorkomen. Oordeel nooit en u zult nooit misleid worden door uw oordeel." - Jean-Jacques Rousseau
"Leer uw leerling alle mensen lief te hebben, zelfs hen die niet veel waarde hechten aan een mensenleven ; zorg dat hij zichzelf tot geen enkele klasse voelt behoren maar zich in alle klassen thuisvoelt ; spreek hem met vertedering, zelfs met medelijden over het mensdom maar nooit met verachting. Mens, wil nooit de mens onteren." - Jean-Jacques Rousseau
"Wat zou een mens dus nodig hebben om een goed waarnemer van mensen te zijn ? Een grote interesse om ze te leren kennen, een grote onpartijdigheid in oordeel, een hart dat zo gevoelig is dat het alle menselijke passies kan begrijpen en zo kalm dat het die zelf niet ervaart." - Jean-Jacques Rousseau
"Om in de wereld te kunnen leven, moeten we met de mensen kunnen omgaan, moeten we de werktuigen kennen waarmee we vat op hen krijgen, moeten we actie en reactie van het individueel belang leren berekenen zoals die werken in de beschaafde maatschappij en zo goed leren voorzien wat er gaat gebeuren dat we zelden vastlopen met onze ondernemingen of in ieder geval altijd de beste maatregelen kunnen nemen om te slagen.De wet staat jonge mensen niet toe hun eigen zaken te doen en over hun eigen goed te beschikken maar waartoe dienen hen die voorzorgen als ze tot aan de toegestane leeftijd niet in de gelegenheid zijn ervaring op te doen ?" - Jean-Jacques Rousseau
"Zodra de leerling kan liefhebben, is hij niet langer vrij en wordt hij 'afhankelijk van z'n bindingen'. Z'n naasten, waarvan hij uit jarenlange ervaring weet dat ze hem welgezind zijn en dat ze in gevoelens en denken z'n gelijken zijn, zoals gemeenschappelijke ervaringen hem hebben geleerd, zullen nu het doelwit worden van z'n aanhankelijkheid." - Jean-Jacques Rousseau
"De een (= de man) moet actief en sterk zijn, de ander (= de vrouw) passief en zwak. Het is noodzakelijk dat de 1 wil en macht heeft, het is voldoende dat de ander weinig weerstand biedt. Op grond van dat principe kunnen we concluderen dat de vrouw speciaal geschapen is om de man te behagen ; en zo de man op z'n beurt haar moet behagen, dan is dat toch een minder directe noodzaak want z'n verdienste schuilt in z'n kracht, hij behaagt al doordat hij sterk is." - Jean-Jacques Rousseau
"De vrouw heeft de man nodig om zichzelf te bepalen, ze is niets zonder hem ; daarvan is het gevolg dat zij de man in wezen meer nodig heeft dan hij haar. De vrouw is de dus de eerste van de twee die begeerte voelt en als 'de kuisheid de één niet de matigheid oplegde die de ander door de natuur wordt opgelegd', zouden beide weldra tot de ondergang gedoemd zijn : de vrouwen zouden de mannen uitputten door hun begeerte, 'uiteindelijk zouden de mannen eraan ten offer vallen en zouden ze de dood tegenmoet gaan zonder zich te kunnen verweren' want het is voor vrouwen heel gemakkelijk de zinnen van een man in beroering te brengen. De 'schaamte' van vrouwen is dus boodzakelijk voor het behoud van de soort." - Jean-Jacques Rousseau
"De eerste op opvoeding van de man is in handen van de vrouw... Daarom moet de hele opvoeding van de vrouw op de man worden betrokken. De mannen te behagen, hun van nut te zijn, zich bij hen geëerd en bemind te maken, hen als kind op te voeden en als man te verzorgen, raad te geven en te troosten, hun het bestaan plezierig en zoet te maken, dat zijn in alle tijden de plichten van de vrouw, die haar vanaf de vroegste jeugd moeten worden geleerd. Zolang dat niet ons uitgangspunt is, zullen we ons doel missen en zullen alle voorschriften die we ze geven niets bijdragen tot hun of ons geluk." - Jean-Jacques Rousseau
"Wat kwade tongen ook mogen beweren, beide seksen zijn even rijk aan gezond verstand." - Jean-Jacques Rousseau
"De man zegt wat hij weet, de vrouw zegt wat behaagt ; de 1 moet nuttige, de ander aangename zaken tot onderwerp kiezen. Het enige wat hun woorden gemeen mogen hebben, is de waarheid ervan. De stroom van gebabbel van meisjes moet dus niet, zoals bij de jongens, worden ingedamd met de strenge vraag 'waar is dat goed voor ?' , maar met een andere, niet minder moeilijk te beantwoorden vraag 'wat voor indruk zal dat maken ?'" - Jean-Jacques Rousseau
"De vrouw is rijker aan geest, de man is rijker aan verstand ; de vrouw neemt waar en de man redeneert ; als deze 2 samengaan, ontstaan daaruit de helderste rede en de volmaakte wetenschap." - Jean-Jacques Rousseau
"Er zijn overeenkomsten in natuur, in positie en in de loutere opinie. Over deze laatste 2 dienen de ouders te oordelen en over de eerste alleen de kinderen. Bij een huwelijk dat op gezag van de ouders plaatsvindt, wordt alleen gelet op de overeenkomsten in positie en opinie ; men huwt dan geen mensen maar aanzien en bezittingen, die kunnen echter veranderen terwijl de mensen alleen altijd dezelfde blijven, die nemen zichzelf overal mee, en alleen de persoonlijke verhouding bepaalt, ongeacht de fortuin, of een huwelijk gelukkig of ongelukkig zal worden." - Jean-Jacques Rousseau
"Maar een meisje dat zonder cultuur is grootgebracht, is nog te verkiezen boven een geleerde vrouw die haar vrouwelijk plichten verzaakt om zich aan haar talenten te wijden." - Jean-Jacques Rousseau
"Verwerf alles uit liefde zonder ooit iets van de plicht te eisen, zorg dat je alleen gunsten verwerft en nooit rechten... Mogen beide echtelieden altijd meester blijven over zichzelf en alle liefkozing, mogen zij beiden het recht behouden die de ander alleen deelachtig te doen worden als zij het zelf willen. Vergeet nooit dat zelfs in het huwelijk het plezier alleen gewettigd is wanneer de begeerte wederzijds is." - Jean-Jacques Rousseau
"Ondankbaarheid is het menselijk hart niet eigen ; dat gevoel ontstaat pas als iemand van wie we afhankelijk zijn, ons onze ketens doet voelen en 'betaling' eist voor z'n zorgen." - Jean-Jacques Rousseau
"Waarschuw hem voor z'n fouten voor hij erin vervalt ; en wanneer hij erin mocht vervallen, verwijt ze hem dan niet, daarmee zou u alleen z'n eigenliefde doen ontvlammen en in opstand brengen. Een les die weerzin wekt, dient geen profijt." - Jean-Jacques Rousseau
"De verplichting tot geloven veronderstelt de mogelijkheid ertoe... Maar het kind dat z'n christelijk geloof belijdt, wat gelooft hij ? Hij gelooft wat hij kan bevatten, en zo weinig bevattelijk zijn voor hem de woorden die hij moet zeggen dat hij even gewillig het tegengestelde zou zeggen als u hem dat had geleerd. Het geloof van kinderen en van vele volwassenen is een kwestie van geografie (plaats waar ze geboren worden)... Wanneer een kind zegt dat hij in God gelooft, gelooft hij niet in God maar gelooft hij Piet of Klaas die hem zeggen dat er iets is dat God heet." - Jean-Jacques Rousseau
"Laten we de godsdienst niet verwarren met de godsdienstige plechtigheden. De eredienst die God van ons vraagt, is die van het hart en als die oprecht is, is hij altijd uniform... Heeft Hij me geen geweten gegeven om het goede lief te hebben en een rede om het goede te kennen en een vrijheid om het te verkiezen ? Als ik kwaad doe, heb ik geen enkel excuus : dan doe ik het omdat ik het wil." - Jean-Jacques Rousseau
"U komt het (= geboorte van Christus) me verkondigen, zegt u, maar waarom bent u het niet aan mijn vader komen verkondigen en waarom verdoemt u die brave oude ziel die er nooit iets van heeft geweten ? Moet hij soms eeuwig worden gestraft voor uw luiheid, hij die zo'n goed mens was en die alleen naar de waarheid streefde ? Wees te goed trouw en denk u mijn positie in : en vraag u dan af of ik, louter op uw woorden afgaand, al de ongelofelijke dingen moet geloven die u me vertelt en of ik zoveel onrechtvaardigheden moet rijmen met de rechtvaardige God die u me predikt." - Jean-Jacques Rousseau
"De kennis van het ware geloof kan niet, als God rechtvaardig is, afhankelijk zijn van de toevallige omstandigheden dat men is geboren in het bevoorrechte land waar dat geloof wordt gepredikt. " - Jean-Jacques Rousseau
funny
informative
inspiring
reflective
relaxing
fast-paced
3.0
Dit boek is allesbehalve wat ik verwacht had. Ik had gedacht een filosofisch boek over de opvoeding te lezen maar kreeg, integendeel, een utopische roman te lezen. Het boek leest heel vlot en Rousseau heeft wel meerdere aandachtspunten naar voren gebracht waar ik het (on)eens mee kan zijn.
In het voorwoord van het boek, geschreven door de vertalers, werd aangegeven dat de drukkers uit die tijd, ethische problemen hadden met het uitbrengen van dit boek en sommigen het onder een pseudoniem uitbrachten. Het verder ik kwam in het boek, hoe meer ik hun weigerachtigheid begreep (als je het boek leest met de geloofsuitingen uit de 17e/18e eeuw).
Rousseau gaat uit van een natuurmens die solitair leeft, in een wereld waarin een overvloed bestaat aan de dingen die hijzelf nodig heeft waardoor er geen 'bezit' bestaat. Dit is een utopisch beeld : er is nooit een permanente overvloed aan voedsel geweest ; als de mens solitair had geleefd, was hij al lang uitgestorven door enerzijds hongerige dieren die de mens een makkelijke prooi zouden vinden en anderzijds de moeite die het de natuurmens zou kosten om een partner te vinden.
De natuurmens levend in de utopie heeft natuurlijk andere noden en belangen (en bijgevolg andere karaktereigenschappen) dan de mens levend in een samenleving, in een wereld waar voedsel tijdens bv de winter, een schaarste is en het verdedigen van een voedselbron het verschil tussen leven en dood uit kan maken.
Dit alles leidt tot de persoonlijkheid die Rousseau voor z'n Emile kiest.
Het begin van het misbruik van het eigendom, begint volgens Rousseau eens iemand in een samenleving meer bezit heeft dan hij nodig heeft voor z'n eigen voortbestaan. Diegene kan z'n soortgenoten onderwerpen tot afhankelijkheid omdat hijzelf het rijkst is aan ruilbare waar.
"Alleen wie voor z'n zelfbehoud niet de noodzaak kent anderen iets af te nemen en bij wie daardoor alle passende eigenschappen harmonieus ontwikkeld zijn - nooit uitgeput door overmatige inspanning, nooit ingeslapen door ledigheid - kan een goed en maatschappelijk mens zijn." - Jean-Jacques Rousseau
"Alles is goed zoals het uit handen van de Schepper komt, alles raakt verdorven in handen van de mens. De mens dwingt de ene akker de oogst van een ander voort te brengen, de ene boom de vruchten van een andere te dragen ; hij vermengt en verwart alle klimaten, elementen en seizoenen ; hij verminkt z'n hond, z'n paard, z'n slaaf ; hij brengt alles tegen de keer, hij maakt alles verwrongen, hij houdt van afwijkingen en monsters ; niets is hem goed genoeg zoals de natuur het heeft gemaakt, zelfs de mens niet, die hij wenst te drillen als een dressuurpaard en te modelleren naar het hem het beste uitkomt, als een leiboom in z'n tuin." - Jean-Jacques Rousseau
"De opvoeding wordt ons gegeven door de natuur of de mens of de noodzaak. De opvoeding door de natuur bestaat uit een inwendige ontwikkeling van onze vermogens en organen ; de opvoeding door de mens leert ons gebruik te maken van deze ontwikkeling ; en de opvoeding door de noodzaak bestaat uit de ervaring die wij zelf verwerven aan objecten die onze gevoelens en zintuigen raken (= 3 leermeesters). Als deze 3 in een leerling met elkaar in strijd zijn, wordt hij slecht opgevoed en zal hij nooit in harmonie met zichzelf verkeren ; als ze in een leerling alle 3 op hetzelfde gericht zijn en dezelfde functie hebben, zal hij rechtstreeks op z'n doel afgaan en daarnaar leven. Alleen zo'n leerling wordt goed opgevoed... Omdat de 3 soorten opvoeding alleen in goed samenspel een volmaakt geheel kunnen vormen, moeten op de ene soort die buiten onze macht ligt (= de natuur) de beide andere worden afgestemd." - Jean-Jacques Rousseau
-> ik vind het intrigerend om een dergelijk 'moderne' manier van denken terug te vinden in een boek geschreven vele eeuwen geleden. Vooral als je je bedenkt dat zovele instellingen (bv de kerk) overtuigd was van het feit dat je iemand kon leren (lees : dwingen) om iemand te worden die hij/zij niet is.
Rousseau realiseert zich dat er een probleem is met hoe kinderen huidig opgevoed worden, er een probleem is met hoe moeders met hun kinderen omgaan (wel of geen borstvoeding geven) en dat dit alles leidt tot een maatschappij met problemen. Hij besluit een boek uit te geven waarin hij beschrijft hoe kinderen horen opgevoed te worden (ook al heeft hij zelf al z'n kinderen te vondeling gelegd) en dit zal leiden tot een optimaal mens die de samenleving kan verheffen.
"Sinds de moeders hun voornaamste plicht verzaken en hun kinderen niet meer willen zogen, heeft men de kinderen moeten toevertrouwen aan de zorg van andere geronselde vrouwen, die moeder worden over vreemde kinderen voor wie de voorspraak van de natuur niet geldt, zodat deze vrouwen zo min mogelijk zorg en moeite aan hen willen spenderen. Een kind dat in vrijheid opgroeit, zou men voortdurend in het oog moeten houden, maar als het kind strak in windselen is gesnoerd, kan men het in een hoek gooien zonder zich nog om z'n gekrijs te bekommeren." - Jean-Jacques Rousseau
"Laat de vrouwen weer moeders worden en weldra zullen de mannen weer vaders en echtgenoten zijn... Alles komt voort uit deze eerste ontaarding (= moeders die hun eigen kinderen niet meer zogen) : de hele morele orde wordt verstoord, in alle harten wordt de natuur verstikt, de echtgenoot ontbeert de trouw die hem de roerende aanblik van een ontluikend gezin kan doen voelen en die bij vreemden eerbied had kunnen wekken, een moeder die men niet door haar kinderen omringd ziet, wekt minder respect, huiselijkheid bestaat niet meer, de banden des bloeds worden niet meer door gewoonte gesterkt, er zijn geen vaders en moeders meer, geen kinderen, broers of zusters." - Jean-Jacques Rousseau
"Wie niet in staat is de vaderlijke plichten te vervullen, heeft geen recht op vaderschap. Armoede noch beslommeringen noch valse schaamte ontheffen een vader van de plicht z'n kinderen te onderhouden en zelf op te voeden." - Jean-Jacques Rousseau
Rousseau 'vindt zelf een kind uit' : Emile is een fictief kind, die hij alles leert vanuit z'n eigen opvoedingsmethode maar over die methode komen we weinig te weten : Rousseau geeft aan dat we een kind enkel moeten leren waar hij/zij aan toe is maar we kunnen nergens een overzicht terugvinden over welk soort onderwerpen we wel en welke we niet aan mogen snijden. Veel zaken waar ik geen problemen mee verwacht (zoals het (voor-)lezen van fabels) mogen volgens Rousseau pas vanaf een latere leeftijd (puberteit) aangeleerd worden want een kind kan dit onvoldoende begrijpen.
Daarnaast is het ook niet verwonderlijk dat Rousseau's 'vernieuwende' opvoedingsmethode het verwachte resultaat levert : alles in het boek is fictief, dus ook de reacties van Emile ; self-fulfilling prophecy dus.
"Ik zou dus geen ziekelijk, zwak kind onder mijn hoede nemen, al kon hij 80 worden. Ik wens geen leerling die zichzelf en anderen nooit tot nut zal kunnen zijn, wiens enige zorg z'n eigen voortbestaan is en wiens lichaam de opvoeding van de ziel in de weg staat." - Jean-Jacques Rousseau
"Het is meer van belang hem (= Emile) te leren leven dan hem voor de dood te behoeden." - Jean-Jacques Rousseau
"Bemin de kindertijd ; gun het kind z'n spel, z'n plezier, z'n goedaardig instinct. Wie van u heeft niet soms getreurd om die tijd, waarin de lach altijd op de lippen is, de ziel altijd vrede heeft ?... Bereid u geen berouw door hun de weinige momenten te ontnemen die de natuur hun geeft ; zorg dat ze, zodra ze vreugde kunnen scheppen in hun bestaan, er ten volle van genieten ; zorg dat ze niet sterven zonder het leven te hebben geproefd, op welk uur God hen ook tot zich roept." - Jean-Jacques Rousseau
"Hij (=de baby) spreekt maar 1 taal omdat hij als het ware maar 1 soort ongemak kent : doordat z'n organen nog onvolgroeid zijn, kan hij de verschillende gewaarwordingen niet onderscheiden ; alle kwalen wekken bij hem maar 1 soort pijn... Het huilen van kinderen is eerst nog een verzoek : als men niet oppast, wordt het algauw een bevel ; in het begin vragen ze slechts om hulp, uiteindelijk gaan ze bevelen. Zo ontstaat uit hun eigen zwakheid allereerst het besef van hun afhankelijkheid maar daarna de notie van heerschappij en macht ; dat idee wordt niet door hun behoeften maar door onze dienstbaarheid gevoed." - Jean-Jacques Rousseau
"De enige manier om deze gewoonte (= huilen van een baby) te verhelpen of te voorkomen, is geen enkele aandacht aan het gehuil te schenken. Niemand doet graag moeite voor niets, ook een kind niet. Hij is vasthoudend in z'n pogingen, maar als u langer z'n koppigheid kunt verduren dan hij kan volhouden, dan geeft hij het op en probeert het nooit meer. Zo bespaart u hem gehuil en went u hem eraan alleen tranen te vergieten als de nood hem dwingt." - Jean-Jacques Rousseau
"Elk gevoel van ongemak gaat onomkoombaar gepaard met het verlangen zich ervan te kunnen bevrijden ; elk idee van plezier gaat onontkoombaar gepaard met het verlangen ervan te genieten ; elk verlangen veronderstelt een gemis en elk gemis dat een mens voelt is pijnlijk ; ons ongeluk schuilt dus in de wanverhouding tussen onze verlangens en onze vermogens. Een zintuiglijk wezen wiens vermogens z'n verlangens zouden evenaren, zou in absolute zin gelukkig zijn." - Jean-Jacques Rousseau
-> dit wordt uiteindelijk het doel van Rousseau's opvoeding
"De waarlijk vrije mens wil alleen wat hij kan en doet wat hij wil." - Jean-Jacques Rousseau
"Als hij (= Emile) niet gelooft in uw goedheid, zal hij weldra slecht worden ; als hij gelooft in uw zwakheid, zal hij weldra koppig worden. Het is van belang hem wat u niet wilt weigeren, altijd op het eerste teken toe te staan. Wees niet gul met uw weigeringen maar herroep ze nooit." - Jean-Jacques Rousseau
".. het is mij veel liever dat hij (= Emile) smekend vraagt "doe dat" dan dat hij beveelt "ik verzoek u". Niet op de term die hij gebruikt, ben ik bedacht maar op de betekenis die hij eraan geeft." - Jean-Jacques Rousseau
"U moet minder rekening houden met de woorden die hij (= het kind) spreekt dan met het motief dat hem doet spreken. Deze waarschuwing, die tot nu toe niet zo dringend noodzakelijk was, wordt van het allergrootste belang zodra het kind het redeneren begint te leren." - Jean-Jacques Rousseau
"Ik heb reeds gezegd dat uw kind niet iets moet krijgen omdat hij erom vraagt maar alleen omdat hij het nodig heeft, dat hij nooit iets moet doen uit gehoorzaamheid maar louter uit noodzaak. De woorden 'gehoorzamen' en 'bevelen' zullen in z'n vocabulaire dus niet mogen voorkomen en de woorden 'plicht' en 'verplichting' nog minder ; maar de woorden 'kracht', 'noodzaak', 'onmacht' en 'dwang' moeten er een grote plaats innemen." - Jean-Jacques Rousseau
"Aangezien alles het menselijk begrip bereikt door middel van de zintuigen, is de eerste vorm van menselijke rede een zintuiglijke rede ; deze is de grondslag voor de intellectuele rede. Onze eerste leermeesters in de filosofie zijn onze voeten, handen en ogen. Als dat alles door boeken wordt vervangen, dan leren we niet onze rede te hanteren maar dan leren we ons te bedienen van andermans rede ; dan leren we veel te geloven en nooit iets te weten." - Jean-Jacques Rousseau
"Stel vragen die hij (= het kind) bevatten kan en laat hem het antwoord zoeken ; hij wete nooit iets doordat hij het van u heeft gehoord, hij wete alleen iets omdat hij het zelf heeft begrepen ; het is de bedoeling dat hij de wetenschap uitvindt in plaats van haar te leren." - Jean-Jacques Rousseau
-> dit wordt de manier waarop Rousseau 'les' geeft : hij laat Emile de wereld vrij verkennen en 'probeert' samen met Emile die problemen aan te pakken en op te lossen, hij zal Emile zelf geen antwoorden geven.
"Aangezien de mensen zich meer vergissen naarmate ze meer weten, is onwetendheid de enige manier om vergissingen te voorkomen. Oordeel nooit en u zult nooit misleid worden door uw oordeel." - Jean-Jacques Rousseau
"Leer uw leerling alle mensen lief te hebben, zelfs hen die niet veel waarde hechten aan een mensenleven ; zorg dat hij zichzelf tot geen enkele klasse voelt behoren maar zich in alle klassen thuisvoelt ; spreek hem met vertedering, zelfs met medelijden over het mensdom maar nooit met verachting. Mens, wil nooit de mens onteren." - Jean-Jacques Rousseau
"Wat zou een mens dus nodig hebben om een goed waarnemer van mensen te zijn ? Een grote interesse om ze te leren kennen, een grote onpartijdigheid in oordeel, een hart dat zo gevoelig is dat het alle menselijke passies kan begrijpen en zo kalm dat het die zelf niet ervaart." - Jean-Jacques Rousseau
"Om in de wereld te kunnen leven, moeten we met de mensen kunnen omgaan, moeten we de werktuigen kennen waarmee we vat op hen krijgen, moeten we actie en reactie van het individueel belang leren berekenen zoals die werken in de beschaafde maatschappij en zo goed leren voorzien wat er gaat gebeuren dat we zelden vastlopen met onze ondernemingen of in ieder geval altijd de beste maatregelen kunnen nemen om te slagen.De wet staat jonge mensen niet toe hun eigen zaken te doen en over hun eigen goed te beschikken maar waartoe dienen hen die voorzorgen als ze tot aan de toegestane leeftijd niet in de gelegenheid zijn ervaring op te doen ?" - Jean-Jacques Rousseau
"Zodra de leerling kan liefhebben, is hij niet langer vrij en wordt hij 'afhankelijk van z'n bindingen'. Z'n naasten, waarvan hij uit jarenlange ervaring weet dat ze hem welgezind zijn en dat ze in gevoelens en denken z'n gelijken zijn, zoals gemeenschappelijke ervaringen hem hebben geleerd, zullen nu het doelwit worden van z'n aanhankelijkheid." - Jean-Jacques Rousseau
"De een (= de man) moet actief en sterk zijn, de ander (= de vrouw) passief en zwak. Het is noodzakelijk dat de 1 wil en macht heeft, het is voldoende dat de ander weinig weerstand biedt. Op grond van dat principe kunnen we concluderen dat de vrouw speciaal geschapen is om de man te behagen ; en zo de man op z'n beurt haar moet behagen, dan is dat toch een minder directe noodzaak want z'n verdienste schuilt in z'n kracht, hij behaagt al doordat hij sterk is." - Jean-Jacques Rousseau
"De vrouw heeft de man nodig om zichzelf te bepalen, ze is niets zonder hem ; daarvan is het gevolg dat zij de man in wezen meer nodig heeft dan hij haar. De vrouw is de dus de eerste van de twee die begeerte voelt en als 'de kuisheid de één niet de matigheid oplegde die de ander door de natuur wordt opgelegd', zouden beide weldra tot de ondergang gedoemd zijn : de vrouwen zouden de mannen uitputten door hun begeerte, 'uiteindelijk zouden de mannen eraan ten offer vallen en zouden ze de dood tegenmoet gaan zonder zich te kunnen verweren' want het is voor vrouwen heel gemakkelijk de zinnen van een man in beroering te brengen. De 'schaamte' van vrouwen is dus boodzakelijk voor het behoud van de soort." - Jean-Jacques Rousseau
"De eerste op opvoeding van de man is in handen van de vrouw... Daarom moet de hele opvoeding van de vrouw op de man worden betrokken. De mannen te behagen, hun van nut te zijn, zich bij hen geëerd en bemind te maken, hen als kind op te voeden en als man te verzorgen, raad te geven en te troosten, hun het bestaan plezierig en zoet te maken, dat zijn in alle tijden de plichten van de vrouw, die haar vanaf de vroegste jeugd moeten worden geleerd. Zolang dat niet ons uitgangspunt is, zullen we ons doel missen en zullen alle voorschriften die we ze geven niets bijdragen tot hun of ons geluk." - Jean-Jacques Rousseau
"Wat kwade tongen ook mogen beweren, beide seksen zijn even rijk aan gezond verstand." - Jean-Jacques Rousseau
"De man zegt wat hij weet, de vrouw zegt wat behaagt ; de 1 moet nuttige, de ander aangename zaken tot onderwerp kiezen. Het enige wat hun woorden gemeen mogen hebben, is de waarheid ervan. De stroom van gebabbel van meisjes moet dus niet, zoals bij de jongens, worden ingedamd met de strenge vraag 'waar is dat goed voor ?' , maar met een andere, niet minder moeilijk te beantwoorden vraag 'wat voor indruk zal dat maken ?'" - Jean-Jacques Rousseau
"De vrouw is rijker aan geest, de man is rijker aan verstand ; de vrouw neemt waar en de man redeneert ; als deze 2 samengaan, ontstaan daaruit de helderste rede en de volmaakte wetenschap." - Jean-Jacques Rousseau
"Er zijn overeenkomsten in natuur, in positie en in de loutere opinie. Over deze laatste 2 dienen de ouders te oordelen en over de eerste alleen de kinderen. Bij een huwelijk dat op gezag van de ouders plaatsvindt, wordt alleen gelet op de overeenkomsten in positie en opinie ; men huwt dan geen mensen maar aanzien en bezittingen, die kunnen echter veranderen terwijl de mensen alleen altijd dezelfde blijven, die nemen zichzelf overal mee, en alleen de persoonlijke verhouding bepaalt, ongeacht de fortuin, of een huwelijk gelukkig of ongelukkig zal worden." - Jean-Jacques Rousseau
"Maar een meisje dat zonder cultuur is grootgebracht, is nog te verkiezen boven een geleerde vrouw die haar vrouwelijk plichten verzaakt om zich aan haar talenten te wijden." - Jean-Jacques Rousseau
"Verwerf alles uit liefde zonder ooit iets van de plicht te eisen, zorg dat je alleen gunsten verwerft en nooit rechten... Mogen beide echtelieden altijd meester blijven over zichzelf en alle liefkozing, mogen zij beiden het recht behouden die de ander alleen deelachtig te doen worden als zij het zelf willen. Vergeet nooit dat zelfs in het huwelijk het plezier alleen gewettigd is wanneer de begeerte wederzijds is." - Jean-Jacques Rousseau
"Ondankbaarheid is het menselijk hart niet eigen ; dat gevoel ontstaat pas als iemand van wie we afhankelijk zijn, ons onze ketens doet voelen en 'betaling' eist voor z'n zorgen." - Jean-Jacques Rousseau
"Waarschuw hem voor z'n fouten voor hij erin vervalt ; en wanneer hij erin mocht vervallen, verwijt ze hem dan niet, daarmee zou u alleen z'n eigenliefde doen ontvlammen en in opstand brengen. Een les die weerzin wekt, dient geen profijt." - Jean-Jacques Rousseau
"De verplichting tot geloven veronderstelt de mogelijkheid ertoe... Maar het kind dat z'n christelijk geloof belijdt, wat gelooft hij ? Hij gelooft wat hij kan bevatten, en zo weinig bevattelijk zijn voor hem de woorden die hij moet zeggen dat hij even gewillig het tegengestelde zou zeggen als u hem dat had geleerd. Het geloof van kinderen en van vele volwassenen is een kwestie van geografie (plaats waar ze geboren worden)... Wanneer een kind zegt dat hij in God gelooft, gelooft hij niet in God maar gelooft hij Piet of Klaas die hem zeggen dat er iets is dat God heet." - Jean-Jacques Rousseau
"Laten we de godsdienst niet verwarren met de godsdienstige plechtigheden. De eredienst die God van ons vraagt, is die van het hart en als die oprecht is, is hij altijd uniform... Heeft Hij me geen geweten gegeven om het goede lief te hebben en een rede om het goede te kennen en een vrijheid om het te verkiezen ? Als ik kwaad doe, heb ik geen enkel excuus : dan doe ik het omdat ik het wil." - Jean-Jacques Rousseau
"U komt het (= geboorte van Christus) me verkondigen, zegt u, maar waarom bent u het niet aan mijn vader komen verkondigen en waarom verdoemt u die brave oude ziel die er nooit iets van heeft geweten ? Moet hij soms eeuwig worden gestraft voor uw luiheid, hij die zo'n goed mens was en die alleen naar de waarheid streefde ? Wees te goed trouw en denk u mijn positie in : en vraag u dan af of ik, louter op uw woorden afgaand, al de ongelofelijke dingen moet geloven die u me vertelt en of ik zoveel onrechtvaardigheden moet rijmen met de rechtvaardige God die u me predikt." - Jean-Jacques Rousseau
"De kennis van het ware geloof kan niet, als God rechtvaardig is, afhankelijk zijn van de toevallige omstandigheden dat men is geboren in het bevoorrechte land waar dat geloof wordt gepredikt. " - Jean-Jacques Rousseau
Jane Eyre by Charlotte Brontë
dark
emotional
hopeful
inspiring
reflective
fast-paced
- Plot- or character-driven? A mix
- Strong character development? Yes
- Loveable characters? Yes
- Diverse cast of characters? Yes
- Flaws of characters a main focus? It's complicated
5.0
The Big Book of Pain: Torture & Punishment Through History by Mark P. Donnelly, Daniel Diehl
I have always been intruiged by torture, not as a way to do it myself but to understand how we get to this point. This book answered my questions : it gives an overview of a variation of torture tecnics and places it into time, even mentioning how the people reacted to this. It made me feel quiet and pensive, trying to understand a side of humans that we wish to pretend doesn't exist.
"Wherever weak, fearful people struggle to retain their grip on power, there is an almost unlimited capacity to inflict pain and suffering in the name of the greater good." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
"What all those present knew that the prisoner did not, was that there were 5 distinct phases of torture :
1. The prisoner was threatened with torture.
2. He was shown the implements of torture.
3. He was stripped and blindfolded.
4. He was tortured.
5. He was given another chance to confess.
If they still insisted on their innocence, phase 4 and 5 would be repeated i definitly, until he or she either talked or died.
This process was administered without distinction to age, sex or social condition and the methods of torture used were completely random, being limited only by the whim of the Inquisitor, the inspector and the type of equipment available." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
The book gives us a historical view of what types of torture was being used, both in time and by a certain people. It shows us how torture evolved together with our knowledge of how the human body works and what it can endure.
"Before physical brutality can qualify as torture, it must be inflicted with very specific goals in mind.. when an assault is not happening under any kind of governmental, military or judicial authority, the assault is not technically torture.. By bringing a legal sanction into the equation, those involved in ordering or administring torture provide themselves with the advantage of removing the taint of personal guilt :"I was only following orders." " - Mark Donnelly & Daniel Diehl
"If we are to be completly honest, without at least the threat of physical violence and/or imprisonement, virtually no perpetrator would confess to their crime(s) and society would break down completly... That mankind has done so, is a fact. That we have known for more than 2000 years that confessions extracted under severe torture are virtually worthless and that torture as punishement does nothing to deter crime, makes this fact all the more tragic and appalling." - Mark Donnelly and Daniel Diehl
-> I think this sums up a lot about what is written in the book : when society has a lot of worries and our rulers are scared or anxious about the future, we bend our rules, we look for a scapegoat and, depending on how bad our own living circumstances have become, we are willing to harm another human being for the sake of our own well-being.
"In its earliest form, however, torture - in some greater or lesser form, as befits the crime - was usually practiced as a means of punishing actual wrongdoers.. But as time went on, and as the motive behind torture evolved from simple punishment to the need to extract information, the approach to the process of torture evolved." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
-> torture started it out as a means to punish wrong-doers, with the punishment getting more severe with every following miss-step they've made. When the Cathlic Church became a huge influence in the world, a person could only be found guilty when they confessed (you can not punish an innocent) and the only way to be sure someone has done/was bad, was when they confessed. This shows us how a logical way of thinking that sounds resonable and sounds like it is in place to protect people, is used to explain away the use of torture : believing that God would keep an innocent safe, they assumed only the guilty would be convinced to confess when being tortured.
Not all torture was used against someone else : "Suffering - as an act of redemption (ex. flagellation) - became a religious act... Consequently, accepting a good flogging from the local priest, or inflicting self-flagellation, became nearly as common as means of expiating one's sins as going on pelgrimage or fasting." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
-> the problem with these types of actions, is that certain forms of torture lost their aversion and became 'normal'
One of the things that we need to realize, is that the people wanted to see this happen, they wanted to be sure that, while living their own hard lives, wrong-doers would be punished.
"The same principle of sadism in ever-increasing doses applies equally to the mob as it does to torture masters and Inquisitors General... Satisfying the desire of the masses to see social misfits strung-up or dismembered was the motivating factor in making executions public in the first place." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
We need to be careful and don't allow ourselves to think torture is a thing of the past : in some (third world) countries this is still reality for prisonners but we even don't need to look that far away : during war, our levels of humanity lower since we see our enemies as less than human ; we are in need to safeguard our ways of life so we are 'aloud' to torture those who threathen it. This happens in prison cells (Abu Graib Correctional Facility) but experiments in psychology have taught us that (almost) everyone is capable of torturing another (human) being in the 'right' circumstances.
We need to keep thinking about our actions and warn ourselves not to justify actions because 'others do it aswell' or 'I was told to do it'.
adventurous
dark
informative
reflective
sad
tense
fast-paced
5.0
I have always been intruiged by torture, not as a way to do it myself but to understand how we get to this point. This book answered my questions : it gives an overview of a variation of torture tecnics and places it into time, even mentioning how the people reacted to this. It made me feel quiet and pensive, trying to understand a side of humans that we wish to pretend doesn't exist.
"Wherever weak, fearful people struggle to retain their grip on power, there is an almost unlimited capacity to inflict pain and suffering in the name of the greater good." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
"What all those present knew that the prisoner did not, was that there were 5 distinct phases of torture :
1. The prisoner was threatened with torture.
2. He was shown the implements of torture.
3. He was stripped and blindfolded.
4. He was tortured.
5. He was given another chance to confess.
If they still insisted on their innocence, phase 4 and 5 would be repeated i definitly, until he or she either talked or died.
This process was administered without distinction to age, sex or social condition and the methods of torture used were completely random, being limited only by the whim of the Inquisitor, the inspector and the type of equipment available." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
The book gives us a historical view of what types of torture was being used, both in time and by a certain people. It shows us how torture evolved together with our knowledge of how the human body works and what it can endure.
"Before physical brutality can qualify as torture, it must be inflicted with very specific goals in mind.. when an assault is not happening under any kind of governmental, military or judicial authority, the assault is not technically torture.. By bringing a legal sanction into the equation, those involved in ordering or administring torture provide themselves with the advantage of removing the taint of personal guilt :"I was only following orders." " - Mark Donnelly & Daniel Diehl
"If we are to be completly honest, without at least the threat of physical violence and/or imprisonement, virtually no perpetrator would confess to their crime(s) and society would break down completly... That mankind has done so, is a fact. That we have known for more than 2000 years that confessions extracted under severe torture are virtually worthless and that torture as punishement does nothing to deter crime, makes this fact all the more tragic and appalling." - Mark Donnelly and Daniel Diehl
-> I think this sums up a lot about what is written in the book : when society has a lot of worries and our rulers are scared or anxious about the future, we bend our rules, we look for a scapegoat and, depending on how bad our own living circumstances have become, we are willing to harm another human being for the sake of our own well-being.
"In its earliest form, however, torture - in some greater or lesser form, as befits the crime - was usually practiced as a means of punishing actual wrongdoers.. But as time went on, and as the motive behind torture evolved from simple punishment to the need to extract information, the approach to the process of torture evolved." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
-> torture started it out as a means to punish wrong-doers, with the punishment getting more severe with every following miss-step they've made. When the Cathlic Church became a huge influence in the world, a person could only be found guilty when they confessed (you can not punish an innocent) and the only way to be sure someone has done/was bad, was when they confessed. This shows us how a logical way of thinking that sounds resonable and sounds like it is in place to protect people, is used to explain away the use of torture : believing that God would keep an innocent safe, they assumed only the guilty would be convinced to confess when being tortured.
Not all torture was used against someone else : "Suffering - as an act of redemption (ex. flagellation) - became a religious act... Consequently, accepting a good flogging from the local priest, or inflicting self-flagellation, became nearly as common as means of expiating one's sins as going on pelgrimage or fasting." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
-> the problem with these types of actions, is that certain forms of torture lost their aversion and became 'normal'
One of the things that we need to realize, is that the people wanted to see this happen, they wanted to be sure that, while living their own hard lives, wrong-doers would be punished.
"The same principle of sadism in ever-increasing doses applies equally to the mob as it does to torture masters and Inquisitors General... Satisfying the desire of the masses to see social misfits strung-up or dismembered was the motivating factor in making executions public in the first place." - Mark Donnelly & Daniel Diehl
We need to be careful and don't allow ourselves to think torture is a thing of the past : in some (third world) countries this is still reality for prisonners but we even don't need to look that far away : during war, our levels of humanity lower since we see our enemies as less than human ; we are in need to safeguard our ways of life so we are 'aloud' to torture those who threathen it. This happens in prison cells (Abu Graib Correctional Facility) but experiments in psychology have taught us that (almost) everyone is capable of torturing another (human) being in the 'right' circumstances.
We need to keep thinking about our actions and warn ourselves not to justify actions because 'others do it aswell' or 'I was told to do it'.
Keizers van Rome by Caius Suetonius Tranquillus
I really enjoyed reading this book : the way it is written, makes it a book ideal to read as entertainment.
Suetonius does exspect you to have general historical knowledge about the emperors and the ways the Roman people lived. In the version of the book that I read, this was balanced by a lot of information in the notes and a general explanation about habits in ancient Rome.
Suetonius brings a combination of facts, written about the deeds of the emperor (Julius Caesar wasn't an emperor but is included in this book since he started this revolution) and information about their looks and personality.
He does his best to write in categories ; this makes it easier to read but let's you sometimes draw the wrong conclusion since you lose the connection between who they were and why : sometimes personality traits were triggered by events and not as 'a personality trait that has always been there although never seen'.
He writes very detailed about all of the emperors coming from the line of Julius Caesar, although Augustus cleary gets most of the room in the book. The further we go from Augustus, the shorter the chapters become and this becomes very clear once we arrive at the death of Nero. The following emperors barely get any pages. I find it a bit strange since these emperors could still have active memories in the people living.
In the end, it sadly shows us how power corrupts men : even men who were held high when it came to their personality, started plotting murders (either for politics, money or saving their own lives) and used even torture.
adventurous
informative
lighthearted
reflective
relaxing
medium-paced
3.75
I really enjoyed reading this book : the way it is written, makes it a book ideal to read as entertainment.
Suetonius does exspect you to have general historical knowledge about the emperors and the ways the Roman people lived. In the version of the book that I read, this was balanced by a lot of information in the notes and a general explanation about habits in ancient Rome.
Suetonius brings a combination of facts, written about the deeds of the emperor (Julius Caesar wasn't an emperor but is included in this book since he started this revolution) and information about their looks and personality.
He does his best to write in categories ; this makes it easier to read but let's you sometimes draw the wrong conclusion since you lose the connection between who they were and why : sometimes personality traits were triggered by events and not as 'a personality trait that has always been there although never seen'.
He writes very detailed about all of the emperors coming from the line of Julius Caesar, although Augustus cleary gets most of the room in the book. The further we go from Augustus, the shorter the chapters become and this becomes very clear once we arrive at the death of Nero. The following emperors barely get any pages. I find it a bit strange since these emperors could still have active memories in the people living.
In the end, it sadly shows us how power corrupts men : even men who were held high when it came to their personality, started plotting murders (either for politics, money or saving their own lives) and used even torture.
Verleiding, drift en herhaling: Freuds metafysica van het trauma by Philippe Van Haute, Herman Westerink
Dit boek is geschreven door niet psycho-analisten (hoofddocent godsdienstfilosofie en hoogleraar wijsgerige antropologie) die ons een analyse geven over een (kern-)deel van Freuds theorie, namelijk Freuds drifttheorie.
Het boek verwijst vaak naar andere delen van Freuds werk waardoor een kennis van Freud wel noodzakelijk is om dit boek volledig te kunnen volgen en begrijpen. Ze geven echter wel een duidelijke uitleg waardoor het helpt bij het begrip van Freuds theorie.
(De teksten tussen " " zijn quotes van Freud, gevolgd door eigen bedenkingen.)
Begrippen die belangrijk zijn voor het begrijpen van de theorie :
•"Angst = eerste bescherming tegen de traumatische neurose want angst bereidt ons voor op gevaar, ook al het onbekend welk gevaar.
Schrik = de nadruk ligt op het element van verrassing, we worden aan gevaar blootgesteld zonder hierop voorbereid te zijn.
Traumatische schok = het ontbreken van de angstvaardigheid die dan leidt tot een overbezetting van het systeem dat de prikkel opneemt. Hierdoor zijn de systemen niet goed in staat de aanstormende excitatiemassa's te binden. Angstdromen pogen alsnog de angstvaardigheid tot stand te brengen die bij het voorval ontbrak om zo de prikkel de baas te kunnen want het verzuimen van deze taak is de oorzaak van de traumatische neurose geworden."
•"Het geboortetrauma = het levensgevaar dat door de scheiding van de moeder wordt veroorzaakt (totale hulpeloosheid). De sterkte van dit trauma en de hevigheid van de angstreactie die hiervan een gevolg is, zullen bepalen of iemand de angst ooit zal kunnen beheersen en dus of dit individu neurotisch wordt dan wel normaal."
•"Het schema van de ontwikkeling van een neurose = vroeg trauma -> afweer -> latentie -> uitbreken van de neurose -> partiële terugkeer van het verdrongene.
Er wordt echter niet altijd in de vroege jeugd van een neurotisch persoon een dergelijke traumatische indruk gevonden. De neurose kan ook uit enkel constitutionele factoren ontwikkeld zijn.
•Belangrijkste kenmerken van deze trauma's :
1. Doen zich voor in de vroege kindertijd (0-5 jaar)
2. Vergeten belevenissen of indrukken
3. Het heeft betrekking op seksueel en agressief getinte indrukken.
De seksuele factor speelt dus nadrukkelijk een rol."
•"Dwanghandelingen treden vaak in 2 fasen op. Deze fasen zijn de uitdrukking van een onophoudelijke strijd tussen liefde en haat. In tegenstelling tot de hysterie, waarin het symptoom een compromis is tussen verschillende bewuste en onbewuste strevingen, worden hier de beide strevingen afzonderlijk, de ene na de andere, bevredigd."
Bespreking van het boek :
"Hysterici lijden aan herinneringen." , voor mij is dit een hele mooie omschrijving van hoe we naar hysterie moeten kijken.
"Elke psychische indruk of ervaring is uitgerust met een zekere affectwaarde waarvan het Ik zich via een motorische reactie (een beweging) of associatieve psychische arbeid (bv erover praten) moet ontdoen. Wanneer dit niet gebeurt, krijgt de herinnering aan de indruk of de ervaring van het gewicht van een trauma en wordt ze de oorzaak van duurzame symptomen. " -> de reactie moet een even grote intensiteit hebben als de impact van de herinnering ; 'gewoon' een gesprek voeren na een indringende ervaring zal onvoldoende zijn om de impact van de herinnering te verwijderen, verminderen op z'n best. Als het niet lukt om de impact te verwerken, blijft die herinnering doorwerken en blijft die zich herhalen.
"Of een accidentele gebeurtenis als traumatisch zal worden ervaren of niet, hangt dan ook volledig af van onze reactie erop : reageren we erop met verdringing of niet ?"
Hoe komt het dat wij bepaalde indrukken (gedragingen, beelden, geuren,..) als 'onlust' inkleuren terwijl die tijdens de eerste levensjaren als 'lust' werden ervaren ? Freud geeft ons hier een antwoord op via het begrip 'organische verdringing' : "De evolutie van dier naar mens gaat gepaard met fysieke veranderingen, zoals een duidelijk onderscheid tussen excretie- en voortplantingsorganen (rechtop lopen heeft als gevolg een veranderende rol van de reuk en het ontstaan van walging voor de excretiesporen van andere mensen). Deze evolutie herhaalt zich ook individueel bij ieder mens waardoor bij ieder individu het lichaam in beginsel een bron van lustvolle prikkeling en van lustbeleving aan verschillende erogene zones is maar die lustbeleving wordt al in de vroege kindertijd object van walging en schaamte.
Vanuit z'n praktijk heeft Freud vaak contact met patiënten die last hebben van een neurose. De symptomen van deze neurose zijn afkomstig uit een trauma van jaren ervoor, dat nu pas betekenis krijgt : de neurose bouwt zich op in 2 episodes : een eerste speelt zich af in de kindertijd (infantiele neurose) die de basis legt voor de tweede die zich in de puberteit / volwassenheid afspeelt (volwassen neurose). Wat in de tweede periode tot stand komt, kan slechts begrepen worden vanuit de specifieke psychoseksuele ontwikkelingen in de eerste infantiele episode. In het geval van Dora kreeg de tweede episode (toen ze omhelsd werd door de heer K. en daarbij walging voelde) z'n betekenis (de walging) doordat die refereerde aan de eerste episode (toen ze als jong kind haar ouders hoorde vrijen, haar lichaam hierop reageerde zonder dat ze begreep wat er gebeurde en de extra afscheiding als walgelijk werd ervaren). Haar lichamelijk reactie toen ze omhelsd werd, bracht de herinnering aan de eerste episode weer in haar onbewuste.
"De herinneringen aan de kindertijd mogen dan weliswaar doorgaans 'vertekend ' en 'verminkt ' zijn, ze zijn wel de sleutel in de analyse van de infantiele neurose." -> hierin verschilt Freud dus van Jungs standpunt : zijn de herinneringen aan de kindertijd echt (Freud) of fantasieën die door volwassenen geproduceerd en teruggeprojecteerd zijn in de kindertijd.(Jung)
"Neurotische symptomen zijn compromisformaties : een compromis tussen enerzijds de onbewuste perverse wensen en verlangens van de patiënt en anderzijds de belangen van het Ik, dat met de eisen van de werkelijkheid en van de hogere psychische functies zoals het geweten rekening moet houden."
De dwangneurose heeft een gelijkaardige ontwikkeling als de hysterie : "Bij alle neurosen (hysterie, dwangneurose en paranoia) zijn de symptoomdragers in dezelfde onderdrukte driften te ontdekken. Het verschil tussen de neurosen heeft in dit perspectief alleen te maken met dr manier waarop de driften worden afgeweerd."
Echter, "De traumatische neurose confronteert Freud met de grenzen van z'n eigen model (het primaat van het lustprincipe). Het hoofdsymptoom (de dwangmatige herhaling van gebeurtenissen die nooit lustvol zijn geweest) is niet te verenigen met het lustprincipe ; dit leidt tot de introductie van een oorspronkelijke en onophefbare tegenstelling tussen doods- en levensdriften."
Hierdoor moet Freud dus z'n drifttheorie aanpassen.
"De seksuele driften creëren telkens opnieuw individuen die zo snel mogelijk -maar ook volgens de historische gedetermineerdheid die het leven van de drift kenmerkt - het einde van het leven, dit wil zeggen van elke spanning, willen bereiken."
"De seksuele drift is gericht op de 'onsterfelijkheid van de levende substantie' en de verlenging van het leven. Samen met de zelfbehoudsdriften zijn deze uitingen van de levensdriften of Eros. Deze levensdriften staan tegenover de doodsdriften of Thanatos. Levensdriften streven naar het integreren in grotere eenheden van wat 'versnipperd' is. De kracht die van binnenuit de tendens tot vereniging tegenwerkt wordt toegewezen aan de doodsdriften.De doodsdriften tenderen naar versnippering in afzonderlijke deeltjes zonder onderlinge 'affiniteit' en daarmee zonder onderlinge spanning. Zo wordt duidelijk dat doodsdriften met agressie (primair masochisme, sadisme) en geweld geassocieerd worden. De doodsdriften tenderen naar een geweldadige versplintering van dat wat zich tot een eenheid heeft verenigd."
"Het doel van de therapie is het verdrongene niet alleen in herinning te brengen, maar ook tot herinnering te maken, dat wil zeggen tot een gebeurtenis die tot het verleden behoort."
challenging
informative
reflective
medium-paced
3.5
Dit boek is geschreven door niet psycho-analisten (hoofddocent godsdienstfilosofie en hoogleraar wijsgerige antropologie) die ons een analyse geven over een (kern-)deel van Freuds theorie, namelijk Freuds drifttheorie.
Het boek verwijst vaak naar andere delen van Freuds werk waardoor een kennis van Freud wel noodzakelijk is om dit boek volledig te kunnen volgen en begrijpen. Ze geven echter wel een duidelijke uitleg waardoor het helpt bij het begrip van Freuds theorie.
(De teksten tussen " " zijn quotes van Freud, gevolgd door eigen bedenkingen.)
Begrippen die belangrijk zijn voor het begrijpen van de theorie :
•"Angst = eerste bescherming tegen de traumatische neurose want angst bereidt ons voor op gevaar, ook al het onbekend welk gevaar.
Schrik = de nadruk ligt op het element van verrassing, we worden aan gevaar blootgesteld zonder hierop voorbereid te zijn.
Traumatische schok = het ontbreken van de angstvaardigheid die dan leidt tot een overbezetting van het systeem dat de prikkel opneemt. Hierdoor zijn de systemen niet goed in staat de aanstormende excitatiemassa's te binden. Angstdromen pogen alsnog de angstvaardigheid tot stand te brengen die bij het voorval ontbrak om zo de prikkel de baas te kunnen want het verzuimen van deze taak is de oorzaak van de traumatische neurose geworden."
•"Het geboortetrauma = het levensgevaar dat door de scheiding van de moeder wordt veroorzaakt (totale hulpeloosheid). De sterkte van dit trauma en de hevigheid van de angstreactie die hiervan een gevolg is, zullen bepalen of iemand de angst ooit zal kunnen beheersen en dus of dit individu neurotisch wordt dan wel normaal."
•"Het schema van de ontwikkeling van een neurose = vroeg trauma -> afweer -> latentie -> uitbreken van de neurose -> partiële terugkeer van het verdrongene.
Er wordt echter niet altijd in de vroege jeugd van een neurotisch persoon een dergelijke traumatische indruk gevonden. De neurose kan ook uit enkel constitutionele factoren ontwikkeld zijn.
•Belangrijkste kenmerken van deze trauma's :
1. Doen zich voor in de vroege kindertijd (0-5 jaar)
2. Vergeten belevenissen of indrukken
3. Het heeft betrekking op seksueel en agressief getinte indrukken.
De seksuele factor speelt dus nadrukkelijk een rol."
•"Dwanghandelingen treden vaak in 2 fasen op. Deze fasen zijn de uitdrukking van een onophoudelijke strijd tussen liefde en haat. In tegenstelling tot de hysterie, waarin het symptoom een compromis is tussen verschillende bewuste en onbewuste strevingen, worden hier de beide strevingen afzonderlijk, de ene na de andere, bevredigd."
Bespreking van het boek :
"Hysterici lijden aan herinneringen." , voor mij is dit een hele mooie omschrijving van hoe we naar hysterie moeten kijken.
"Elke psychische indruk of ervaring is uitgerust met een zekere affectwaarde waarvan het Ik zich via een motorische reactie (een beweging) of associatieve psychische arbeid (bv erover praten) moet ontdoen. Wanneer dit niet gebeurt, krijgt de herinnering aan de indruk of de ervaring van het gewicht van een trauma en wordt ze de oorzaak van duurzame symptomen. " -> de reactie moet een even grote intensiteit hebben als de impact van de herinnering ; 'gewoon' een gesprek voeren na een indringende ervaring zal onvoldoende zijn om de impact van de herinnering te verwijderen, verminderen op z'n best. Als het niet lukt om de impact te verwerken, blijft die herinnering doorwerken en blijft die zich herhalen.
"Of een accidentele gebeurtenis als traumatisch zal worden ervaren of niet, hangt dan ook volledig af van onze reactie erop : reageren we erop met verdringing of niet ?"
Hoe komt het dat wij bepaalde indrukken (gedragingen, beelden, geuren,..) als 'onlust' inkleuren terwijl die tijdens de eerste levensjaren als 'lust' werden ervaren ? Freud geeft ons hier een antwoord op via het begrip 'organische verdringing' : "De evolutie van dier naar mens gaat gepaard met fysieke veranderingen, zoals een duidelijk onderscheid tussen excretie- en voortplantingsorganen (rechtop lopen heeft als gevolg een veranderende rol van de reuk en het ontstaan van walging voor de excretiesporen van andere mensen). Deze evolutie herhaalt zich ook individueel bij ieder mens waardoor bij ieder individu het lichaam in beginsel een bron van lustvolle prikkeling en van lustbeleving aan verschillende erogene zones is maar die lustbeleving wordt al in de vroege kindertijd object van walging en schaamte.
Vanuit z'n praktijk heeft Freud vaak contact met patiënten die last hebben van een neurose. De symptomen van deze neurose zijn afkomstig uit een trauma van jaren ervoor, dat nu pas betekenis krijgt : de neurose bouwt zich op in 2 episodes : een eerste speelt zich af in de kindertijd (infantiele neurose) die de basis legt voor de tweede die zich in de puberteit / volwassenheid afspeelt (volwassen neurose). Wat in de tweede periode tot stand komt, kan slechts begrepen worden vanuit de specifieke psychoseksuele ontwikkelingen in de eerste infantiele episode. In het geval van Dora kreeg de tweede episode (toen ze omhelsd werd door de heer K. en daarbij walging voelde) z'n betekenis (de walging) doordat die refereerde aan de eerste episode (toen ze als jong kind haar ouders hoorde vrijen, haar lichaam hierop reageerde zonder dat ze begreep wat er gebeurde en de extra afscheiding als walgelijk werd ervaren). Haar lichamelijk reactie toen ze omhelsd werd, bracht de herinnering aan de eerste episode weer in haar onbewuste.
"De herinneringen aan de kindertijd mogen dan weliswaar doorgaans 'vertekend ' en 'verminkt ' zijn, ze zijn wel de sleutel in de analyse van de infantiele neurose." -> hierin verschilt Freud dus van Jungs standpunt : zijn de herinneringen aan de kindertijd echt (Freud) of fantasieën die door volwassenen geproduceerd en teruggeprojecteerd zijn in de kindertijd.(Jung)
"Neurotische symptomen zijn compromisformaties : een compromis tussen enerzijds de onbewuste perverse wensen en verlangens van de patiënt en anderzijds de belangen van het Ik, dat met de eisen van de werkelijkheid en van de hogere psychische functies zoals het geweten rekening moet houden."
De dwangneurose heeft een gelijkaardige ontwikkeling als de hysterie : "Bij alle neurosen (hysterie, dwangneurose en paranoia) zijn de symptoomdragers in dezelfde onderdrukte driften te ontdekken. Het verschil tussen de neurosen heeft in dit perspectief alleen te maken met dr manier waarop de driften worden afgeweerd."
Echter, "De traumatische neurose confronteert Freud met de grenzen van z'n eigen model (het primaat van het lustprincipe). Het hoofdsymptoom (de dwangmatige herhaling van gebeurtenissen die nooit lustvol zijn geweest) is niet te verenigen met het lustprincipe ; dit leidt tot de introductie van een oorspronkelijke en onophefbare tegenstelling tussen doods- en levensdriften."
Hierdoor moet Freud dus z'n drifttheorie aanpassen.
"De seksuele driften creëren telkens opnieuw individuen die zo snel mogelijk -maar ook volgens de historische gedetermineerdheid die het leven van de drift kenmerkt - het einde van het leven, dit wil zeggen van elke spanning, willen bereiken."
"De seksuele drift is gericht op de 'onsterfelijkheid van de levende substantie' en de verlenging van het leven. Samen met de zelfbehoudsdriften zijn deze uitingen van de levensdriften of Eros. Deze levensdriften staan tegenover de doodsdriften of Thanatos. Levensdriften streven naar het integreren in grotere eenheden van wat 'versnipperd' is. De kracht die van binnenuit de tendens tot vereniging tegenwerkt wordt toegewezen aan de doodsdriften.De doodsdriften tenderen naar versnippering in afzonderlijke deeltjes zonder onderlinge 'affiniteit' en daarmee zonder onderlinge spanning. Zo wordt duidelijk dat doodsdriften met agressie (primair masochisme, sadisme) en geweld geassocieerd worden. De doodsdriften tenderen naar een geweldadige versplintering van dat wat zich tot een eenheid heeft verenigd."
"Het doel van de therapie is het verdrongene niet alleen in herinning te brengen, maar ook tot herinnering te maken, dat wil zeggen tot een gebeurtenis die tot het verleden behoort."